Bu yazıda HPV enfeksiyonlarının önemine dikkat çekmek için aşağıdaki resimlerdeki çarpıcı doku değişimlerine ve bu değişimlerin kansere dönüşebileceğini vurguladıktan sonra konuyu olabildiğinde anlaşılabilir bir şekilde sunmaya çalışacağım. [1]
Human Papilloma Virus (HPV) Nedir?
Deriden ve seks yoluyla bulaşan hastalıkların en sık nedenidir. Kadın olsun erkek olsun insanların yaşamları boyunca bu virüsle en az bir kez karşılaşma riskleri %50’ dir. Çok sayıda tipi (bilinen 200’ den fazla tip) saptanmıştır. Bu tiplerden HPV 16 ve HPV 18’ in anal kanal (makat içi) ve rahim ağzı kanserlerinin nedeni olduğu bilinmektedir. Deride siğil meydana getirenler ve ağız-yutak, rahim ağzı, anüs içi gibi bölgelerde siğil meydana getiren olmak üzere başlıca iki grupta incelenebilirler. [2] HPV sadece rahim ağzı ve anüs içinde kanserlere yol açmayıp aynı zamanda dil, yutak, penis ve vulva (vagina dudakları) kanserlerine yol açabilir.
HPV Nasıl Bulaşır?
Virus ciltten cilde doğrudan temas yada vücut sıvılarının teması ile geçer. Bu virüsü taşıyan birisiyle yapılan vaginal, anal yada ağız yoluyla seks virüsün bulaşmasına neden olabilir. Diğer taraftan virüsün bulaşması için mutlaka cinsel ilişki de şart değildir. Örneğin, genel kullanıma açık bir tuvalette daha önce virüs taşıyan bir kişi klozet kenarlarına bu virüsü bulaştırmışsa sonradan o klozeti kullanan kişiye virüs bulaşabilir.
HPV Belirtileri Nelerdir?
Virüs bulaştığında genellikle geçici ve hafif bir enfeksiyon yaratırlar ve genellikle vücudun savunma sistemi tarafında etkisiz hale getirilirler ya da bir süre sessiz kalarak ki bu yıllar bile sürebilir daha sonra hastalığa yol açabilirler. Dolayısıyla hastalığın ilk tespitinde virüsün mutlaka en yakın zamanda ilişkide bulunulan kişiden bulaştığı anlamına gelmez.
Yıllar önceki bir ilişkiden bulaşan bir virüsün belli süre sessiz kaldıktan sonra ilk kez hastalık yapması söz konusu olabilir. Ayrıca savunma sistemi zayıf kişilerin bu koruyucu mekanizması zayıftır ve hastalığa yakalanmaları daha kolaydır.
Genital Siğiller (Condyloma Acuminata) Nedir?
Anal siğiller anüs çevresi ve makat içinde gelişirler. Bazen genital bölgeye de yayılım gösterebilirler. Önce bir sivilce şeklinde başlarlar . Bir toplu iğne başı kadar küçük olabilecekleri gibi büyüyerek tüm genital bölgeyi sarabilirler. Genellikle et renginde olmakla beraber açık kahverengi de olabilirler. Ağrı yapmazlar. Bazen kaşıntı, kanama ve sümüksü bir salgı yapabilirler. Bazen de anüs kenarında bir kitle olarak ele gelebilirler. [3]
Kondiloma Akuminata İnsanlara Nasıl Bulaşır?
Anal siğillerin nedeni insandan insana doğrudan temas sonucunda geçen Human Papilloma Virus (HPV) virüsdür. Bu virüs seksüel temas ile en sık geçen hastalık olarak bilinir. Ancak siğillerin anüste olması mutlaka anal seks yapıldığı anlamına gelmez. Zira virüs elle ya da partnerin salgıları ile de anüse taşınabilir. Virüsün mutlaka mevcut partnerden alındığı anlamına da gelmez. Virüs çok daha önceden daha önceki ilişkiler sırasında kapılmış ancak hastalık yeni ortaya çıkmış olabilir.
Genital Siğil Tanısı Nasıl Konur?
Konuyu irdelemek hem siz hem de doktorunuz için zor olsa da anal münasebet olup olmadığı, AIDS gibi ya da savunma sistemini zayıflatan bir hastalığın olup olmadığı sorulacaktır. Bu sorulara samimiyetle cevap verilmesi çok önemlidir.
Muayenede hem makat bölgesi hem de erkelerde testis torbaları, penis, kadınlarda da vagina dudakları gözlemlenir. Ayrıca anüs içine ilerletilen bir parmak kalınlığındaki bir enstrümanla (anoskop) anüs iç duvarı, ayrıca kadınlarda vagina içinin görülerek incelemesi de yapılır. Bu gözlem hastalığın anüs ve vagina içine yayılıp yayılmadığını görmek içindir.
HPV Virüsünden Korunmak İçin Ne Yapmalı?
Virüslerin seksüel yolla bulaştığı dikkete alındığında “güvenli seks” anlayışı önem kazanmaktadır. Öncelikle böyle bir problemi olduğu bilinen kişiyle ilişkiden kaçınılmalıdır. Ancak çoğu kişinin hastalığından haberi dahi olmayabileceği dikkate alındığında preservatif kullanmak, seks partnerini güvenli seçmek ve çoklu ilişkiden kaçınmak korunmada yardımcı olabilir.
Amerika Birleşik Devletlerinde onay almış HPV aşısı (Gardasil) daha HPV ile karşılaşılmadan 9 ile 26 yaşları arasında özellikle rahim ağzı kanserinden korunmak için önerilmektedir. Ancak bu aşının anal siğiller üzerinde koruyucu etkisi olup olmadığı bilinmemektedir.
Genital Siğiller Nasıl Geçer?
Siğilller mutlaka cerrahi müdahale ile alınmalıdır. Zira alınmazlarsa büyür ve çoğalırlar. Çok nadir de olsa anal kansere yol açabilirler.
Genital Siğil Tedavisi Nasıl Yapılır?
İlaçlar: Yüzeyel uygulanan ilaçlar (Podofilin, trkloroasetik asit,bikloroasetik asit) muayenehane ya da ev şartlarında siğiller üzerine sürülerek uygulanabilir. Hafif yanma hissi uyandırabilir., ancak uygulamadan hemen sonra işe dönülebilir.
Dondurma tedavisi (Krioterapi): Muayenehane şartlarında sıvı nitrojen ile siğillerin dondurularak yok edilmesidir. Yüzeyel uygulanan ilaçlar gibi etkiye sahiptir.
Cerrahi tedavi: Siğillerin olduğu bölgeye lokal anestezi ya da hastaya genel anestezi verilerek siğillerin dağlanması yada kesilerek çıkarılması esasına dayanır. Anal kanalın içine yerleşmiş siğillerin çıkarılması en uygun yöntemdir. İşlemler hastanede yatmayı gerektirmez. Genellikle birkaç gün içinde işe dönülebilir. Ancak ameliyat sonrasında günler süren yanma, kaşıntı, kanama ve hafif akıntı olabilir. Bu da işe dönüş süresini geciktirebilir.
Hastaların çoğunda siğiller yaygın olduğu için tek seferde kalıcı tedavi olmayabilir. Tedavinin seanslar halinde yapılması gerekebilir. Virüsler siğil oluşturmadan öncede cilde yerleşik olarak bulundukları için siğillerin tamamı temizlendiği düşünüldüğü anda yeni siğiller gelişebilir. Bu nedenle de tekrarlayan uygulamalar gerekebilir. Bu demektir ki son siğil temizlendikten aylar sonra da doktorunuz tarafından tekrar olası yeni gelişmeler için kontrol edilmelisiniz.
Tedavi Sonrası Tekrarlamaması İçin Ne Yapmalıyım?
Düzenli doktor kontrolü, güvenli seks ve partnerin de böyle bir probleminin olmadığının ispatı gerekir.
Genital Siğiller Kansere Dönüşür mü?
Siğillerin patolojik incelemesinde kansere dönüşme eğilimi olan ancak deriyi istila etmemiş bir takım değişiklikler görülür. Ancak anal kanserlerden farklı olarak tedavi edilirler. Bu durum kadınlarda rahim ağzında HPV’ nin yarattığı değişikliklere benzerdir. Anal displazi gelişen kadın hastalar rahim ağzı displazisi/kanseri riskini de taşıdıkları için mutlaka jinekolojik muayene olmaları gerekir. Anal displazinin kansere dönüşme riski %5’ in altında olmakla beraber HIV-pozitif (AIDS virüsü taşıyan) kişilerde bu risk %50’ ye varabilmektedir.
Anal Displazi Nasıl Tespit Edilir?
Çok güvenilir olmamakla beraber anal Papanicolaou (Pap) ve Yüksek çözünürlüklü anoskopi ile şüpheli alanların taranması ve biyopsi alarak tespit edilebilir.
Anal Displazi Hastalarının Tedavisi Nasıl Yapılır?
- Lokal sürülen ilaçlar: 5-fluorourasil: Siğillerin büyük kısmını yok eder ancak yarısı tekrar çıkar
- Fotodinamik tedavi:
- Geniş cerrahi eksizyon
HPV Aşısı Etkili mi?
Aşının riski azalttığı gösterilmiştir. 11-12 YAŞINDAKİ KIZ VE ERKEKLERE 3 DOZ AŞI , erkeklerde 21, kadınlarda 25 yaşına kadar yapılması önerilir. [4]
[1] Brianti, P., De Flammineis, E., & Mercuri, S. R. (2017). Review of HPV-related diseases and cancers. New Microbiol, 40(2), 80-85.[2] Garnock-Jones, K. P., & Giuliano, A. R. (2012). Quadrivalent human papillomavirus (HPV) types 6, 11, 16, 18 vaccine for the prevention of genital warts in males. Drugs in R&D, 12(4), 235-238.
[3] McCutcheon, T. (2009). Anal condyloma acuminatum. Gastroenterology Nursing, 32(5), 342-349.
[4] Harper, DM ve DeMars, LR (2017). HPV aşıları – ilk on yılın gözden geçirilmesi. Jinekolojik onkoloji , 146 (1), 196-204.
Merhabalar, ben Prof. Dr. Ahmet Alponat, Genel Cerrahi Uzmanı, Laparoskopik Cerrahi, Sindirim Sistemi ve Meme Onkolojik Cerrahisi ile Girişimsel Endoskopi alanında hasta kabul ediyorum. Kocaeli Acıbadem Hastanesi yanı sıra Bodrum’da bulunan muayenehanemden hizmet alabilirsiniz. Bana ulaşmak için İletişim sayfasına göz atabilirsiniz. Okuduğunuz yazı hakkında sorularınız varsa sayfanın alt kısmında yer alan soru ve yorum formunu kullanarak sorabilirsiniz.